honi buruz saioa hasi

 
|                                             || zerrenda

Gabriel Aresti

Bilbo, 1933 / Bilbo, 1975




XX. mendeko euskal idazle eta itzultzaile garrantzitsuenetariko bat izan zen Aresti. Inguru erdaldunean hezi zen. Nerabezaroan hasi zen euskara ikasten, bere kabuz, eta hogeita bat urte bete zituenerako hainbat argitalpenetan ari zen kolaboratzen. Batez ere, kontable gisa lan egin zuen, hainbat enpresatan. Ibilbide literarioa lan sinbolista batekin hasi zuen: Maldan behera, non Nietzscheren eta T.S. Elioten eragina nabaria den. Obrarik garrantzitsuenak Harria saila osatzen dutenak dira, errealismo sozialaren korronteari lotuak, eta 1964 eta 1971 artean argitaratuak. Euskal kulturaren bultzatzaile handia izan zen, eta Euskaltzaindiako kide gisa hizkuntza bateratu bat sortzearen aldeko agertu zen, hizkera herrikoia aldarrikatuz joera puristen aurrean. Euskaltzaindiak euskara batuaren oinarriak onartu baino lehen ere, haren prosa euskara batua izan zitekeenaren eredu zen. Lur argitaletxea sortu zuen, non euskal idazle berriak bildu ziren; kanta-idazle gisa kolaboratu zuen hainbat kantautore eta musika talderekin, eta prentsa-artikulu ugari argitaratu zituen. Eleberria, ipuina eta antzerkia ere landu zituen: Bertold Brechten eragin handia izan zuen, eta Euskal Herriko antzerki-mugimendu modernoaren bultzatzailetzat hartzen da Aresti.  

Itzultzaile paregabea izan zen. Itzulpen-lanen artean –hainbat aldizkaritan argitaratu zituzten–, hainbat egileren lanak nabarmentzen dira: Shakespeare, Baudelaire, Hugo Wast, Tomás Meabe, Juan Ramón Jiménez, Bertold Brecht, Blas de Otero, Federico García Lorca, T.S. Eliot, Castelao eta Boccaccio. Dekamerone tipi bat liburuan (Donostia, Haranburu, 1979) Bocaccioren ipuin hautatu batzuen itzulpenak argitaratu zituen, eta Nazim Hikmet poeta turkiarraren poemak Lau gartzelak liburuan (Donostia, Lur, 1971). Beste itzulpen batzuk, ordea, oraindik argitaratu gabe daude: T.S. Elioten Four Quartets (Lau Quartetto, 1973), Valle-Inclánen Divinas palabras (Hitz Jainkotarrak) eta Curros Enríquezen O divino sainete (Jostirudi Jainkotarra). Dirudienez, miaketa batean, Guardia Zibilak konfiskatu egin zion James Joyceren Ulises-en itzulpenaren eskuizkribu bat, eta harrezkero ez dago haren berririk. Haren itzulpen-estiloak oso kritika onak jaso ditu beti.

Karlos del Olmo (PHTE atarian, Portal Histórico de la Traducción en España)

(Argazkia: PHTE)

2021-03-17


liburuak
 

Blas de Otero : una letra impagada = Ordaindu gabeko letra bat [Antologia]  Otero, Blas de (2022) [es > eu]

testu mota: Literatura
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 2022
argitaletxea: El gallo de oro
bilduma: Blas de Otero
argitaratze lekua: Bilbo
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria
beste itzultzailea(k): Aritz Gorrotxategi, Harkaitz Cano, Beatriz Chivite, Kirmen Uribe, Luigi Anselmi, Leire Bilbao, Felipe Juaristi, Gerardo Markuleta, Miren Agur Meabe, Joseba Sarrionandia, Bernardo Atxaga

Don Kixote Mantxakoa : Lehen zortzi kapituluak  Cervantes Saavedra, Miguel de (1986) [es > eu]

jatorrizkoaren titulua: Don Quijote de la Mancha
testu mota: Narratiba
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1605
argitaletxea: Susa
argitaratze lekua: Zarautz
jatorrizkoaren herrialdea: Espainia

        testua on-line

T.S. Eliot euskaraz [antologia]  Eliot, T.S. (1983) [en > eu]

jatorrizkoaren titulua: s.n.
testu mota: Poesia
jatorrizkoaren argitaratze urtea: s.d.
argitaletxea: Hordago ; Lur
argitaratze lekua: Donostia
jatorrizkoaren herrialdea: AEB
beste itzultzailea(k): Joseba Sarrionandia, Jon Juaristi

        testua on-line

Boccaccioren Dekamerone tipi bat  Boccaccio, Giovanni (1979) [it > eu]

jatorrizkoaren titulua: Decameron
testu mota: Narratiba
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1352
argitaletxea: Luis Haranburu
bilduma: Harria
argitaratze lekua: Donostia
jatorrizkoaren herrialdea: Italia

        testua on-line

Kritikak
Giovanni Boccaccio eta Gabriel Aresti Dekamerone tipi batetan Joseba Sarrionandia / Anaitasuna, 1980-02-15
Boccacioren Dekamerone tipi bat J.S. / Anaitasuna, 1980-01

Euskal Harria = La piedra vasca  Aresti, Gabriel (1979) [eu > es]

jatorrizkoaren titulua: Euskal Harria
testu mota: Poesia
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1967
argitaletxea: Luis Haranburu
argitaratze lekua: Donostia
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria

Este pueblo de piedra  Aresti, Gabriel (1979) [eu > es]

jatorrizkoaren titulua: Harrizko herri hau
testu mota: Poesia
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1970
argitaletxea: Luis Haranburu
argitaratze lekua: Donostia
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria

Pendiente abajo ; Piedra y pueblo  Aresti, Gabriel (1979) [eu > es]

jatorrizkoaren titulua: Maldan behera ; Harri eta herri
testu mota: Poesia
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1960 ; 1964
argitaletxea: Cátedra
argitaratze lekua: Madril
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria
beste itzultzailea(k): Javier Atienza

Obras completas  Aresti, Gabriel (1976) [eu > es]

jatorrizkoaren titulua: Lehen poemak; Bizkaitarra I, II, III; Maldan behera; Zuzenbide debekatua; 200 puntu; Euskal trajedia; Euskal komedia; Mailu batekin; Harri eta herri; Euskal harria; Harrizko herri hau; Azken harria
testu mota: Poesia
argitaletxea: Luis Haranburu
argitaratze lekua: Donostia
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria
beste itzultzailea(k): Jon Juaristi

Lau gartzelak  Hikmet, Nazim (1971) [tr > eu]

jatorrizkoaren titulua: Dört Hapishaneden [From the Four Prisons]?
testu mota: Poesia
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1966
argitaletxea: Lur
bilduma: Kriselu
argitaratze lekua: Donostia
Kritikak
Lau gartzelak Edorta Jimenez / Susa, 0000-00

14 Fábulas. Alegia. Faules. Fabulak [Antologia]  Meabe, Tomás (1968) [es > eu]

jatorrizkoaren titulua: Parábolas
testu mota: Narratiba
jatorrizkoaren argitaratze urtea: 1925
argitaletxea: Kriselu
bilduma: Kriselu
argitaratze lekua: Bilbo

Harri eta herri : (kopla, bertso, ditxo eta poemak) = Piedra y pueblo  Aresti, Gabriel (1964) [eu > es]

jatorrizkoaren titulua: Harri eta herri (elebiduna)
testu mota: Poesia
argitaletxea: Itxaropena
argitaratze lekua: Zarautz
jatorrizkoaren herrialdea: Euskal Herria
bestelako testuak

Internazionala  Poitter, Eugène (2023) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: armiarma.eus -

        testua on-line

Blas de Oteroren poemak  Otero, Blas de (2016) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: armiarma.eus -

        testua on-line

LA CASA DE MI PADRE  Gabriel Aresti (2004) [eu > es]

testu mota: Poesia
non argitaratua: basquepoetry.eus -

        testua on-line

POESIA  Gabriel Aresti (2004) [eu > es]

testu mota: Poesia
non argitaratua: basquepoetry.eus -

        testua on-line

SI POR DECIR UNA VERDAD  Gabriel Aresti (2004) [eu > es]

testu mota: Poesia
non argitaratua: basquepoetry.eus -

        testua on-line

Jaundone Jacueco hiriari madrigala  García Lorca, Federico (1999) [gl > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Senez, 21 -

        testua on-line

Bursa, Istanbul  Hikmet, Nazim (1989) [tr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Susa, 23/24 -

        testua on-line

Sei poema gailego  Garcia Lorca, Federico (1985) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 3/4 -

        testua on-line

Danteren Komedia Infernua  Dante Alighieri (1985) [it > eu]

testu mota: Narratiba
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Uma-oncitic negarra  Paz-Andrade, Valentin (1983) [gl > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/6 -

        testua on-line

Burnt Norton  Eliot, T.S. (1979) [en > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Pott Bandaren Braga -

        testua on-line

Andaluza  Musset, Alfred de (1967) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Barberinaren kantua  Musset, Alfred de (1967) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/6 -

        testua on-line

Gogoratu!  Musset, Alfred de (1967) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Majoria handiarekin  Otero, Blas de (1962) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 4/6 -

        testua on-line

Gehientasun handiari  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Gallarta  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Eskatzen dut bakea eta hitza  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Espainiaren izenean, bakea  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Ka ni ger  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Adiskidearen kanta  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Hibaiaren uholdea  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Mundua  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Biotz-begietan  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Oso hurrutian  Otero, Blas de (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Bladi Oterori  Celaya, Gabriel (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Gauzak, nola diren  Celaya, Gabriel (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Aingeruen zuzenbidea  Figuera, Angela (1960) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan, 1/2 -

        testua on-line

Barteko ilusioa  Machado, Antonio (1959) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Olerti -

        testua on-line

Serranilla X  Santillanako markesa, Íñigo López de Mendoza (1958) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Bedeinkazioa  Baudelaire, Charles (1957) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Tristurazko madrigala  Baudelaire, Charles (1957) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Korta  Mistral, Gabriela (1956) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Egan -

        testua on-line

Ilhargiari  Goethe, Johann Wolfgang von (1955) [de > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Euzko-Gogoa -

        testua on-line

Ezer ez  Jiménez, Juan Ramón (1955) [es > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Euzko Gogoa, 1-2 -

        testua on-line

109. Sonetoa  Shakespeare, William (1954) [en > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Euzko-Gogoa -

        testua on-line

Gauontzak  Baudelaire, Charles (1954) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Euzko Gogoa, 11-12 -

        testua on-line

Udazken kantua  Verlaine, Paul (1954) [fr > eu]

testu mota: Poesia
non argitaratua: Euzko-Gogoa -

        testua on-line

 
« atzera egin

PDF bihurtu